OSMANLI DEVLETİNİN YAPTIĞI SAVAŞLAR
Osmanlı Devletinin Yaptığı SavaşlarPosted on 23 Mayıs 2011
1) Osman Bey: Koyunhisar Savaşı Osmanlı-Bizans arasında yapılmıştır. Savaşı Osmanlı ordusu kazanmıştır, 1303′de İznik kuşatıldı ve Marmaracık Kalesi fethedildi, 1306′da Dinboz Savaşı yapıldı, 1308 Karahisar fethedildi.
2) Orhan Gazi: Bursa’nın fethi (1326), Maltepe (Palekanon) Savaşı (1329) Osmanlılar kazandı, İznik ve Kocaeli fethedildi.
3) I.Murat:1362’de Edirne’yi fethetti. Osmanlı Devleti’nin Rumeli’ de ilerlemesini durdurmak için Papa Beşinci Urban’ın teşvikiyle Macar, Sırp, Bosna, Eflak ve Bulgar kuvvetlerinden meydana gelen bir haçlı ordusu Sırp sındığı savaşında Hacı İlbey’i komutasındaki birliklerce bozguna uğratıldı (1364). bu büyük zaferi Yanbolu, Samaku, Gümülcine, İskeçe, Kavala, Dırama, Serez ve Karaferye gibi önemli kalelerin fethi takip etti. Bu arada harekat halindeki Osmanlı akıncıları Vardar’ı geçip Sırbistan, Bosna, Arnavutluk ve Dalmaçya’ ya kadar uzanan Adriyatik denizine dayandılar. Murad Han 1387′ de Osmanlı topraklarına tecavüzü adet haline getiren Karamanoğlu üzerine sefere çıktı. Konya önünde Karamanoğlu kuvvetlerini bozguna uğratarak Konya ve Beyşehir’ i alıp Bursa’ ya döndü. 1. Kosova savaşı 1386’da yapıldı Sırplar ve Osmanlı arasında Osmanlı ordusu kazandı.
4) I. Bayezid: Aydınoğulları, Saruhanoğulları, Germiyenoğulları, Menteşe ve Hamidoğulları beyliklerini ortadan kaldırdı (1390). Karamanoğulları beyliğini itaat altına aldı (1391). 1391′de İstanbul’u muhasara etti ve yedi aylık bir kuşatmadan sonra şehirde bir Türk Mahallesi kurulması, bir cami yapılması ve yıllık verginin artırılması şartıyla anlaşma yaptı. 1392′de Kastamonu üzerine yürüyerek, Candaroğlu topraklarını ele geçirdi. 1394′te Selanik ve Yenişehir’i (Mora) alan Osmanlı orduları, Teselya ve Arnavutluk’a kadar ilerlediler. Yıldırım Bayezid’in 1395′te İstanbul’u ikinci defa muhasarası yeni bir haçlı ordusunun hareketine yol açtı. Bütün Avrupa milletlerinden meydana gelen haçlılar, Osmanlılara ait Niğbolu kalesini kuşatmışlardı. Adına yaraşır bir süratle gelen Sultan Bayezid haçlıları Niğbolu kalesi önünde ağır bir bozguna uğrattı (25 Eylül 1396). Timur’un Osmanlılara ait Sivas’ı alması neticesinde iki büyük Türk hakanını Ankara’da karşı karşıya getirdi. Çubuk ovasında yapılan ve çok şiddetli geçen muharebe sonunda Osmanlı ordusu, mağlubiyete uğrarken, Yıldırım Bayezid de esir düştü (28 Temmuz 1402). Esaret zilletini çekemeyen Yıldırım Bayezid Han yedi ay sonra kederinden ve nefes darlığından kırk dört yaşında vefat etti (1403).
5) I. Mehmed: Yıldırım Bayezid’in oğulları Emir Süleyman, İsa Çelebi, Musa Çelebi ve Çelebi Mehmet taht savaşlarına giriştiler. Kardeşler arasında çeşitli savaşlardan sonra en nihayet 1413’de Çelebi Mehmet kardeşi Musa Çelebi’yi Vize Savaşı ve Çamurlu Derbent Savaşı’nda yenerek tek başına Osmanlı Devleti idaresini alarak Fetret Devri’ni kapattı. Çelebi Mehmet buradan Edirne’ye geri döndü. Tuna nehrini aşarak Eflak şehri Giurgiu’da bir hisar yaptırdı. Mehmet Çelebi, hisara Yerkökü adını verdi. Kale gerçekten bu yerlere kök salmayı kolaylaştıracaktı. (Zamanla ‘Yerkökü’ adı ‘Yerköy’e dönüşmüştür.) Buradan tekrar Anadolu’ya geçip Samsun’u aldı. Bu ahalide oturan, Timur’dan kalan Tatarları Rumeli’ye sürdü. Ayrıca bu dönemde Venedikliler ile ilk deniz savaşı yapıldı. Osmanlı yenildi ve böylece Osmanlı’nın donanmasının gelişmediği görüldü. Saruhanoğulları beyliğine son verdi.
6) II. Murat: II. Murat, 13 yaşındaki kardeşinin ayaklanmasını da bastırdı. Aydın ve Menteşe beyliklerine son veren II. Murat, Karaman’la yeniden başlayan bir savaşa girdi, savaşı kazandı. 1425 tarihinde Venedik Savaşı başladı. Almanya ile Macaristan da Venedik’in yanında Osmanlılara karşı savaşa girdi. II. Murat, Selanik’i fethetti (13 Mart 1430). Osmanlılar, üç büyük Avrupa devletine karşı savaşırken, Karamanoğlu İbrahim Bey Osmanlıları arkadan vurdu. II. Murat o sırada Tuna’nın kuzeyinde savaşıyordu. Karamanlılar, Hamid İli’ne (Isparta) girdiler.
II. Murat, Belgrat’ı kuşattı (1439). Bu kaleyi Macarlardan alamadı. Ancak Bosna, Osmanlı hâkimiyetine girdi.
7) II. Mehmed: Kırım’ın fethi, Otlukbeli Savaşı Osmanlı kazandı. İstanbul’un fethi.
8 ) II. Bayezid: Boğdan seferi, Belgrad seferi, Sapienza Deniz savaşı, Venedik seferi
9) I. Selim: 23 Ağustos1514′de Çaldıran ovasında Safevi ordusuyla karşılaştı. Yavuz ve ordusunun kudreti ile ateşli silahların üstünlüğü sayesinde Osmanlılar parlak bir zafer kazandı. İran ordusunun büyük bölümü imha edilirken birçok safevi kumandanı ile Şah İsmail’in zevcesi esir alındı. 24 Ocak 1517′de Kahire alındı. 4 Şubat 1517′de Yavuz büyük bir törenle Kahire’ye girdi ve Mısır Memlüklerine bağlı Abbasi halifeliğine son verdi. Yakalanan Tumanbay idam edildi. Mısır Seferi sonunda Suriye, Filistin ve Mısır Osmanlı hâkimiyetine girdi. Ayrıca Hicaz ve yöresi de Osmanlı topraklarına katıldı.
10) I. Süleyman: Belgrad’ın fethi, 1. Viyana Kuşatması, Alman Seferi, Macaristan’ın Osmanlı topraklarına katılması, Osmanlı Avusturya savaşı, Preveze Deniz savaşı, Trablugarp’ın fethi ve Cephe savaşları, Malta Adasının Kuşatılması, Hint Seferleri.
11) II. Selim: İkinci Selim Han, hazırlıkları bitirdikten sonra, Kıbrıs serdarlığına Lala Mustafa Paşayı tayin etti ve 15 Mayıs 1570’te donanma İstanbul’dan ayrıldı. Lala Mustafa Paşa, bütün Avrupa devletlerinin Venedik’e yardım etmelerine rağmen, şiddetli çarpışmalar sonunda 8 Eylül 1570’te Lefkoşa’yı 1 Ağustos 1571’de de Magosa’yı alarak Kıbrıs’ın fethini tamamladı. Osmanlı askerinin Kıbrıs’a çıkması sırasında Venedik bütün Avrupa devletlerinden yardım istedi. Bunun üzerine Papa V. Piyer’in yoğun faaliyetleri neticesinde İspanya Kralı II. Filip ve Malta Şövalyeleriyle Venedik arasında bir ittifak kuruldu. Bu ittifaka, Toskana, Ceneviz, Savoia ve Ferrara gibi küçük Hıristiyan devletçikleri de katıldı. İspanyol Kralı Filip’in kardeşi Don Juan’ın komutasındaki 206 gemiden meydana gelen Haçlı donanması, 6 Ekim 1571’de İnebahtı önlerinde görüldü. Osmanlı harp meclisinde Kılıç Ali Paşanın şiddetli muhalefetine rağmen, Kapdân-ı derya Müezzinzâde Ali Paşa, donanmada cenkçi ve kürekçi noksanlığını göz önünde bulundurmadan, düşmana saldırılması yönünde karar aldı. 7 Ekim’de başlayan muharebe sonunda, Osmanlı donanması büyük bir yenilgiye uğradı. Sadece sağ kanadı komuta eden Kılıç Ali Paşa, Düşmanın sol kanadındaki Malta donanmasını yok edip kayıp vermeden bölgeden çekildi. Osmanlı daha büyük bir donanma gönderince Venedik Fransa aracılığıyla barış imzaladı. Kanuni devrinden beri vermekte olduğu yıllık 500 duka haraç, 1500 dukaya çıkarıldı. Ayrıca Kıbrıs Seferinin tazminatı olarak üç senede ödenmek üzere üç yüz bin duka altını vermeyi taahhüt etti. Nitekim 1571 baharında harekete geçen Devlet Giray Han, 120.000 kişilik süvariden meydana gelen ordusu ile Rusya üzerine yürüdü. Çok süratli hareket eden Devlet Giray, yaptığı muharebelerde Rus ordularını on binlerce zayiat verdirerek dağıttı ve Moskova’ya girdi. 150.000 esirle Kırım’a dönen Devlet Giray Han, bu zaferi üzerine Taht-alan lakabıyla anıldı. Ertesi yıl tekrar sefere çıkan Devlet Giray Han, Oka Nehrine kadar uzandı. Bu başarıları üzerine İkinci Selim Han, murassa kılıcı, hil’at ve name-i hümayun göndererek Devlet Giray’ı tebrik etti. Çar, Osmanlı Devletine bağlı Kırım Hanlığıyla, yılda 60.000 altın vergi vermeyi kabul ederek barış yaptı. 1574 yılında Boğdan Voyvodası Loan celCumplit isyan ederek, Lehistan’ın da yardımıyla Tuna’nın batı kıyısındaki İbrâil, Dinyester’in güney kıyısındaki Bender ve Dinyester boyundaki Akkerman gibi mühim kaleleri ele geçirdi. Üzerine gönderilen ve küçük Türk birlikleriyle desteklenmiş olan Eflak Voyvodasını yendi. Bunun üzerine Selim Han, Üçüncü Vezir Ahmed Paşa ve Kırım Hanı Âdil Giray’ı isyanı bastırmakla görevlendirdi. Kısa zamanda bölgeye giden Ahmed Paşa ve Âdil Giray Han, Tuna’nın güneyinde üç gün süren kanlı muharebeler sonunda, asileri ve onlara yardım eden Lehistan kuvvetlerini imha ettiler (9 Haziran 1574). Asi Voyvoda da yakalanarak cezalandırıldı ve yerine Petru Şiopul tayin edildi.
12) III. Murat: III. Murat tahta geçtiğinde Kuzey Afrika kıyılarından sadece Fas Osmanlı topraklarına katılmamıştı. 1578 yılında Ramazan Paşa komutasındaki Osmanlı kuvvetleri Fas’ı ele geçirerek bölgedeki Portekiz gücünü kırdılar. Şah İsmail ölmüş, İran’da taht kavgaları başlamıştı. Bu durumdan yararlanmak isteyen Van Beylerbeyi, İran’a saldırdı. İlk İran savaşı on iki yıl (1577 - 1589) sürdü. Özdemiroğlu Osman Paşa komutasındaki Türk birlikleri İran kuvvetlerini Çıldır’da yendi.[4] Bu savaştan sonra tüm Gürcistan fethedildi. 1578′de Tiflis, Osmanlı vilayeti durumuna getirildi. Aynı yıl Şirvan da Meşaleler Muharebesi ile Osmanlı topraklarına katıldı.
13) III. MEHMED: AVUSTURYA VE EFLAK SEFERI, EĞRI KALESININ FETHI, HAÇOVA ZAFERI, KANIJE KALESININ FETHI.14) I. Ahmed: Sultan I. Ahmet tahta geçtiği sırada Avusturya Savaşı devam ediyordu. Osmanlı kuvvetleri Belgrad’dan Budin’e doğru ilerlemekteydi. Peşte (25 Eylül 1604) ve Hatvan kaleleri savaş yapılmadan kolaylıkla ele geçirildi. Osmanlı ve Avusturya yapılan savaşlarla güç kaybettiler ve Zitvatoros antlaşmasını imzaladılar.
15) I. Mustafa: savaşmamıştır.
16) II. Osman: İtalya seferi ve Lehistan seferi
17) IV. Murat: Safevilerle Kasr-ı Şirin ant. İmzalandı. Mezopotamya Osmanlı egemenliğine girdi.
18) I. İbrahim: 20 Haziran 1645’te Sakız Adasından denize açılan Osmanlı donanması, 17 Temmuz’da Girit’in Hanya limanını fethetti Osmanlılar tarafından fethi, Avrupa’da büyük akisler uyandırdı. Almanya ve İtalya bölgelerinde ülkeler asker göndererek Venedik’e yardım kararı aldılar. Bu sırada Hanya muhafazasına getirilen Deli Hüseyin Paşa, harekâta devamla Resmo Kalesini ele geçirdi.
19) IV. Mehmed: 1656 yılında Çanakkale boğazı önlerinde Venedik donanmasıyla yapılan savaşta Osmanlı donanması ağır bir yenilgi aldı ve Bozcaada ile Limni Venediklilerin eline geçti. Bu durum İstanbul’da büyük paniğe yolaçtı. Aynı yıl iç ve dış sorunlara çözüm bulmak üzere Turhan Sultan tarafından sadrazamlığa Köprülü Mehmet Paşa getirildi. IV. Mehmet ve Turhan Sultan’dan tam yetki alan Köprülü, İstanbul ve Anadolu‘da güvenliği sağladı. Venediklileri yenilgiye uğratarak Bozcaada ve Limni’yi geri aldı. Ölümünden sonra yerineFazıl Ahmet Paşa geldi. Fazıl Ahmet Paşa Avusturya‘dan Uyvar Kalesini alıp Vasvar Antlaşması‘nı imzaladı. Venediklilerden de Girit‘teki Kandiye kalesini aldı ve yirmi dört yıl süren Girit savaşına son verdi. IV. Mehmet sadrazam ile birlikte Lehistan seferine çıktı ve1672 yılında Bucaş Antlaşması‘nı imzaladıktan sonra Edirne‘ye döndü. Lehistan’ın antlaşma şartlarına uymaması yüzünden ertesi yıl yeniden sefere çıkıldı ve savaş 1676yılında son buldu. Aynı yıl Fazıl Ahmet Paşa ölünce IV. Mehmet sadrazamlığa Köprülü ailesinin yetiştirdiği Merzifonlu Kara Mustafa Paşa‘yı getirdi. IV. Mehmet sadrazam ile birlikte Rusya‘nın ele geçirdiği Çehrin kalesini geri almak için sefere çıktı. Kalenin alınmasının ardından 1678‘de Edirne’ye döndü. 1681 yılında Ruslarla yirmi yıl süreli bir saldırmazlık antlaşması yapıldı. En önemli olay İkinci Viyana Kuşatmasıdır.
20) II. Süleyman: Bosna, Erdel ve Eflak Avusturyalılar tarafından işgal edildi. Bu ilerleyiş karşısında toparlanan Osmanlı kuvvetleri karşı saldırıyı başlattılar. 30 Ekim 1688‘de Çelebi İbrahim Paşa komutasındaki Osmanlı kuvvetleri Eğriboz zaferini kazandılar. 1689 yılı yazında Sultan II. Süleyman, Avusturya seferine çıktı. Sadrazam Köprülü Fazıl Mustafa Paşa komutasındaki yenilenmiş Osmanlı kuvvetleri, 8 Temmuz 1690‘da Gladova ve Orsova’yı geri aldılar. Kanije 11 Temmuz 1690‘da düşman eline geçtiyse de, Osmanlıkuvvetleri 8 Ekim 1690‘da Belgrad‘ı geri almayı başardılar. Böylece Tuna Hattı yeniden kurulmuş oldu.
21) II. Ahmed: Salankamen yenilgisinden sonra Avusturya, Temeşvar hariç Osmanlıların Macaristan topraklarını ele geçirdi ( 1693 ). Venedik, Mora Yarımadası’nı ele geçirdikten sonra Girit’e yöneldi. Girit’teki Hanya’yı kuşattı ancak başarılı olamadı ( 1691 ). Hanya’yı alamayan Venedik, Sakız Adası’nı ele geçirdi (1694). Lehistan ise Varat Kalesi’ni aldı. Kamaniçe’yi basan Leh kuvvetleri başarılı olamayınca geri çekildiler.
22) II. Mustafa: Avusturya seferi ve Karlofça antlaşması.
23) III. Ahmed: Prut savaşı, Pasarofça antlaşması, Patrona Halil isyanı
24) I. MAHMUD: PATRONA HALIL İSYANI’NIN BASTIRILMASI, İRAN SAVAŞLARI, RUSYA VE AVUSTURYA ILE SAVAŞLAR, İRAN ILE YENIDEN SAVAŞ.25) III. OSMAN: SAVAŞMAMIŞTIR.26) III. Mustafa: Saltanatının son dönemine 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı hâkim oldu. III. Mustafa ordusunun zayıflığını bilmekle beraber II. Katerina döneminde Rusya’nın Lehistan’a yaptığı müdaheleler yüzünden Rusya’ya karşı savaş ilan etti. Savaş sırasında Baltık Denizi’nden yola çıkan Rus Donanması Çeşme’de Osmanlı donanmasını yaktı. III. Mustafa savaşı bitirmek için girişimlerde bulundu ancak başarılı olamadı. Savaş sürerken öldü.
27) I. Abdülhamid: Küçük kaynarca antlaşması, Kırım sorunu, Rusya ve Avusturya savaşı.
28) III. Selim: III. Selim tahta çıktığında Osmanlı Devleti hem Avusturya hem de Rusya‘yla savaş halindeydi. Başarısızlıkla sonuçlanan bu savaşlar 1792 yılındaAvusturya‘yla yapılan Ziştovi Antlaşması ve 1792 yılında Rusya‘yla yapılan Yaş Antlaşmasıyla son buldu. Bu sırada Napolyon Bonapart‘ın komutası altındaki Fransızorduları bütün Avrupa‘ya üstünlüğünü kabul ettirmiş, Osmanlı Devleti‘ne ait olan Mısır‘a saldırmıştı (1798). Osmanlıordusu Mısır‘ı başarıyla savundu. 1801yılında yapılan El-Ariş Antlaşmasıyla FransaMısır‘daki emellerinden vazgeçti.
29) IV. Mustafa: savaşmamıştır.
30) II. Mahmud: Sultan II. Mahmut tahta geçtiği zaman Osmanlılar Ruslarla savaş halindeydi. İngiltere ile 1809′da yapılan antlaşma sonucu Ruslarla savaşa devam kararı alındı. Rusların Fransa ile olan sorunları, Osmanlı Devleti ordularının yıllarca süren savaştan yorgun düşmesi yüzünden iki devlet de barış imzalamaya mecbur kaldılar. 28 Eylül 1812 tarihinde imzalanan Bükreş Antlaşması ile Rusya, Eflak ve Boğdan’dan çekilecek, Besarabya bölgesi ise Ruslara bırakılacaktı. Osmanlılar Bosna ve Eflak’dan 2 yıl vergi almayacak, Sırplar kendi içlerinde serbest kalacaktı. Tuna nehrinde hem Osmanlı hem de Rus gemileri serbestçe dolaşabilecekti. Prut ve Tuna nehirlerinin sol sahilleri iki ülke arasında sınır kabul edilecekti. Daha sonra Rusya 1826 yılında II. Mahmut’un yeniçeri ocaklarını kaldırmasından dolayı zayıflığından yararlanarak Osmanlı Devletiyle Akkerman Antlaşması’nı imzaladı. Bu antlaşmayla hükümlerince Eflak ve Boğdan’da Rusya’ya ek haklar tanındı. Sırp isyanı, Yunan isyanı ve Navarin Deniz savaşı, Edirne antlaşması, Kavalalı Mehmet Ali Paşa isyanı, Boğazlar sorunu.
31) I. Abdülmecid: 1848 ihtilâlları sırasında Avusturya‘ya karşı bağımsızlık savaşı verenMacar yurtseverleri Türkiye’ye sığındı. Kudüs’teki Katolikleri korumak için başvuranFransa’ya karşı, Rusya da Ortodoksların haklarını korumak için harekete geçti. Bab-ı Âli’ye verdiği bir nota ile ortodokslara geniş haklar tanınmasını, bunların koruyuculuk hakkının da kendisine verilmesini istedi. Osmanlı hükümeti bunu kabul etmeyince de Eflâk ve Boğdan’ı işgâl etti. Bunun üzerine Abdülmecit, Rusya’ya savaş açtı (4 Ekim 1853). Osmanlı Devleti,müttefikleri İngiltere, Fransa, Piyemonte ile birlikte Kırım savaşını kazandı.
32) Abdüllaziz: savaşmamıştır.
33) V. Murat: savaşmamıştır.
34) II. Abdülhamid: 93 harbi.
35) V. Mehmed Reşat: Trablusgarp savaşı, I. Balkan savaşı, II. Balkan savaşı, I. Dünya savaşı
36) VI. Mehmed Vahdettin: savaşmamıştır.
Kaynak: www.vikipedia.org
1) Osman Bey: Koyunhisar Savaşı Osmanlı-Bizans arasında yapılmıştır. Savaşı Osmanlı ordusu kazanmıştır, 1303′de İznik kuşatıldı ve Marmaracık Kalesi fethedildi, 1306′da Dinboz Savaşı yapıldı, 1308 Karahisar fethedildi.
2) Orhan Gazi: Bursa’nın fethi (1326), Maltepe (Palekanon) Savaşı (1329) Osmanlılar kazandı, İznik ve Kocaeli fethedildi.
3) I.Murat:1362’de Edirne’yi fethetti. Osmanlı Devleti’nin Rumeli’ de ilerlemesini durdurmak için Papa Beşinci Urban’ın teşvikiyle Macar, Sırp, Bosna, Eflak ve Bulgar kuvvetlerinden meydana gelen bir haçlı ordusu Sırp sındığı savaşında Hacı İlbey’i komutasındaki birliklerce bozguna uğratıldı (1364). bu büyük zaferi Yanbolu, Samaku, Gümülcine, İskeçe, Kavala, Dırama, Serez ve Karaferye gibi önemli kalelerin fethi takip etti. Bu arada harekat halindeki Osmanlı akıncıları Vardar’ı geçip Sırbistan, Bosna, Arnavutluk ve Dalmaçya’ ya kadar uzanan Adriyatik denizine dayandılar. Murad Han 1387′ de Osmanlı topraklarına tecavüzü adet haline getiren Karamanoğlu üzerine sefere çıktı. Konya önünde Karamanoğlu kuvvetlerini bozguna uğratarak Konya ve Beyşehir’ i alıp Bursa’ ya döndü. 1. Kosova savaşı 1386’da yapıldı Sırplar ve Osmanlı arasında Osmanlı ordusu kazandı.
4) I. Bayezid: Aydınoğulları, Saruhanoğulları, Germiyenoğulları, Menteşe ve Hamidoğulları beyliklerini ortadan kaldırdı (1390). Karamanoğulları beyliğini itaat altına aldı (1391). 1391′de İstanbul’u muhasara etti ve yedi aylık bir kuşatmadan sonra şehirde bir Türk Mahallesi kurulması, bir cami yapılması ve yıllık verginin artırılması şartıyla anlaşma yaptı. 1392′de Kastamonu üzerine yürüyerek, Candaroğlu topraklarını ele geçirdi. 1394′te Selanik ve Yenişehir’i (Mora) alan Osmanlı orduları, Teselya ve Arnavutluk’a kadar ilerlediler. Yıldırım Bayezid’in 1395′te İstanbul’u ikinci defa muhasarası yeni bir haçlı ordusunun hareketine yol açtı. Bütün Avrupa milletlerinden meydana gelen haçlılar, Osmanlılara ait Niğbolu kalesini kuşatmışlardı. Adına yaraşır bir süratle gelen Sultan Bayezid haçlıları Niğbolu kalesi önünde ağır bir bozguna uğrattı (25 Eylül 1396). Timur’un Osmanlılara ait Sivas’ı alması neticesinde iki büyük Türk hakanını Ankara’da karşı karşıya getirdi. Çubuk ovasında yapılan ve çok şiddetli geçen muharebe sonunda Osmanlı ordusu, mağlubiyete uğrarken, Yıldırım Bayezid de esir düştü (28 Temmuz 1402). Esaret zilletini çekemeyen Yıldırım Bayezid Han yedi ay sonra kederinden ve nefes darlığından kırk dört yaşında vefat etti (1403).
5) I. Mehmed: Yıldırım Bayezid’in oğulları Emir Süleyman, İsa Çelebi, Musa Çelebi ve Çelebi Mehmet taht savaşlarına giriştiler. Kardeşler arasında çeşitli savaşlardan sonra en nihayet 1413’de Çelebi Mehmet kardeşi Musa Çelebi’yi Vize Savaşı ve Çamurlu Derbent Savaşı’nda yenerek tek başına Osmanlı Devleti idaresini alarak Fetret Devri’ni kapattı. Çelebi Mehmet buradan Edirne’ye geri döndü. Tuna nehrini aşarak Eflak şehri Giurgiu’da bir hisar yaptırdı. Mehmet Çelebi, hisara Yerkökü adını verdi. Kale gerçekten bu yerlere kök salmayı kolaylaştıracaktı. (Zamanla ‘Yerkökü’ adı ‘Yerköy’e dönüşmüştür.) Buradan tekrar Anadolu’ya geçip Samsun’u aldı. Bu ahalide oturan, Timur’dan kalan Tatarları Rumeli’ye sürdü. Ayrıca bu dönemde Venedikliler ile ilk deniz savaşı yapıldı. Osmanlı yenildi ve böylece Osmanlı’nın donanmasının gelişmediği görüldü. Saruhanoğulları beyliğine son verdi.
6) II. Murat: II. Murat, 13 yaşındaki kardeşinin ayaklanmasını da bastırdı. Aydın ve Menteşe beyliklerine son veren II. Murat, Karaman’la yeniden başlayan bir savaşa girdi, savaşı kazandı. 1425 tarihinde Venedik Savaşı başladı. Almanya ile Macaristan da Venedik’in yanında Osmanlılara karşı savaşa girdi. II. Murat, Selanik’i fethetti (13 Mart 1430). Osmanlılar, üç büyük Avrupa devletine karşı savaşırken, Karamanoğlu İbrahim Bey Osmanlıları arkadan vurdu. II. Murat o sırada Tuna’nın kuzeyinde savaşıyordu. Karamanlılar, Hamid İli’ne (Isparta) girdiler.
II. Murat, Belgrat’ı kuşattı (1439). Bu kaleyi Macarlardan alamadı. Ancak Bosna, Osmanlı hâkimiyetine girdi.
7) II. Mehmed: Kırım’ın fethi, Otlukbeli Savaşı Osmanlı kazandı. İstanbul’un fethi.
8 ) II. Bayezid: Boğdan seferi, Belgrad seferi, Sapienza Deniz savaşı, Venedik seferi
9) I. Selim: 23 Ağustos1514′de Çaldıran ovasında Safevi ordusuyla karşılaştı. Yavuz ve ordusunun kudreti ile ateşli silahların üstünlüğü sayesinde Osmanlılar parlak bir zafer kazandı. İran ordusunun büyük bölümü imha edilirken birçok safevi kumandanı ile Şah İsmail’in zevcesi esir alındı. 24 Ocak 1517′de Kahire alındı. 4 Şubat 1517′de Yavuz büyük bir törenle Kahire’ye girdi ve Mısır Memlüklerine bağlı Abbasi halifeliğine son verdi. Yakalanan Tumanbay idam edildi. Mısır Seferi sonunda Suriye, Filistin ve Mısır Osmanlı hâkimiyetine girdi. Ayrıca Hicaz ve yöresi de Osmanlı topraklarına katıldı.
10) I. Süleyman: Belgrad’ın fethi, 1. Viyana Kuşatması, Alman Seferi, Macaristan’ın Osmanlı topraklarına katılması, Osmanlı Avusturya savaşı, Preveze Deniz savaşı, Trablugarp’ın fethi ve Cephe savaşları, Malta Adasının Kuşatılması, Hint Seferleri.
11) II. Selim: İkinci Selim Han, hazırlıkları bitirdikten sonra, Kıbrıs serdarlığına Lala Mustafa Paşayı tayin etti ve 15 Mayıs 1570’te donanma İstanbul’dan ayrıldı. Lala Mustafa Paşa, bütün Avrupa devletlerinin Venedik’e yardım etmelerine rağmen, şiddetli çarpışmalar sonunda 8 Eylül 1570’te Lefkoşa’yı 1 Ağustos 1571’de de Magosa’yı alarak Kıbrıs’ın fethini tamamladı. Osmanlı askerinin Kıbrıs’a çıkması sırasında Venedik bütün Avrupa devletlerinden yardım istedi. Bunun üzerine Papa V. Piyer’in yoğun faaliyetleri neticesinde İspanya Kralı II. Filip ve Malta Şövalyeleriyle Venedik arasında bir ittifak kuruldu. Bu ittifaka, Toskana, Ceneviz, Savoia ve Ferrara gibi küçük Hıristiyan devletçikleri de katıldı. İspanyol Kralı Filip’in kardeşi Don Juan’ın komutasındaki 206 gemiden meydana gelen Haçlı donanması, 6 Ekim 1571’de İnebahtı önlerinde görüldü. Osmanlı harp meclisinde Kılıç Ali Paşanın şiddetli muhalefetine rağmen, Kapdân-ı derya Müezzinzâde Ali Paşa, donanmada cenkçi ve kürekçi noksanlığını göz önünde bulundurmadan, düşmana saldırılması yönünde karar aldı. 7 Ekim’de başlayan muharebe sonunda, Osmanlı donanması büyük bir yenilgiye uğradı. Sadece sağ kanadı komuta eden Kılıç Ali Paşa, Düşmanın sol kanadındaki Malta donanmasını yok edip kayıp vermeden bölgeden çekildi. Osmanlı daha büyük bir donanma gönderince Venedik Fransa aracılığıyla barış imzaladı. Kanuni devrinden beri vermekte olduğu yıllık 500 duka haraç, 1500 dukaya çıkarıldı. Ayrıca Kıbrıs Seferinin tazminatı olarak üç senede ödenmek üzere üç yüz bin duka altını vermeyi taahhüt etti. Nitekim 1571 baharında harekete geçen Devlet Giray Han, 120.000 kişilik süvariden meydana gelen ordusu ile Rusya üzerine yürüdü. Çok süratli hareket eden Devlet Giray, yaptığı muharebelerde Rus ordularını on binlerce zayiat verdirerek dağıttı ve Moskova’ya girdi. 150.000 esirle Kırım’a dönen Devlet Giray Han, bu zaferi üzerine Taht-alan lakabıyla anıldı. Ertesi yıl tekrar sefere çıkan Devlet Giray Han, Oka Nehrine kadar uzandı. Bu başarıları üzerine İkinci Selim Han, murassa kılıcı, hil’at ve name-i hümayun göndererek Devlet Giray’ı tebrik etti. Çar, Osmanlı Devletine bağlı Kırım Hanlığıyla, yılda 60.000 altın vergi vermeyi kabul ederek barış yaptı. 1574 yılında Boğdan Voyvodası Loan celCumplit isyan ederek, Lehistan’ın da yardımıyla Tuna’nın batı kıyısındaki İbrâil, Dinyester’in güney kıyısındaki Bender ve Dinyester boyundaki Akkerman gibi mühim kaleleri ele geçirdi. Üzerine gönderilen ve küçük Türk birlikleriyle desteklenmiş olan Eflak Voyvodasını yendi. Bunun üzerine Selim Han, Üçüncü Vezir Ahmed Paşa ve Kırım Hanı Âdil Giray’ı isyanı bastırmakla görevlendirdi. Kısa zamanda bölgeye giden Ahmed Paşa ve Âdil Giray Han, Tuna’nın güneyinde üç gün süren kanlı muharebeler sonunda, asileri ve onlara yardım eden Lehistan kuvvetlerini imha ettiler (9 Haziran 1574). Asi Voyvoda da yakalanarak cezalandırıldı ve yerine Petru Şiopul tayin edildi.
12) III. Murat: III. Murat tahta geçtiğinde Kuzey Afrika kıyılarından sadece Fas Osmanlı topraklarına katılmamıştı. 1578 yılında Ramazan Paşa komutasındaki Osmanlı kuvvetleri Fas’ı ele geçirerek bölgedeki Portekiz gücünü kırdılar. Şah İsmail ölmüş, İran’da taht kavgaları başlamıştı. Bu durumdan yararlanmak isteyen Van Beylerbeyi, İran’a saldırdı. İlk İran savaşı on iki yıl (1577 - 1589) sürdü. Özdemiroğlu Osman Paşa komutasındaki Türk birlikleri İran kuvvetlerini Çıldır’da yendi.[4] Bu savaştan sonra tüm Gürcistan fethedildi. 1578′de Tiflis, Osmanlı vilayeti durumuna getirildi. Aynı yıl Şirvan da Meşaleler Muharebesi ile Osmanlı topraklarına katıldı.
13) III. MEHMED: AVUSTURYA VE EFLAK SEFERI, EĞRI KALESININ FETHI, HAÇOVA ZAFERI, KANIJE KALESININ FETHI.14) I. Ahmed: Sultan I. Ahmet tahta geçtiği sırada Avusturya Savaşı devam ediyordu. Osmanlı kuvvetleri Belgrad’dan Budin’e doğru ilerlemekteydi. Peşte (25 Eylül 1604) ve Hatvan kaleleri savaş yapılmadan kolaylıkla ele geçirildi. Osmanlı ve Avusturya yapılan savaşlarla güç kaybettiler ve Zitvatoros antlaşmasını imzaladılar.
15) I. Mustafa: savaşmamıştır.
16) II. Osman: İtalya seferi ve Lehistan seferi
17) IV. Murat: Safevilerle Kasr-ı Şirin ant. İmzalandı. Mezopotamya Osmanlı egemenliğine girdi.
18) I. İbrahim: 20 Haziran 1645’te Sakız Adasından denize açılan Osmanlı donanması, 17 Temmuz’da Girit’in Hanya limanını fethetti Osmanlılar tarafından fethi, Avrupa’da büyük akisler uyandırdı. Almanya ve İtalya bölgelerinde ülkeler asker göndererek Venedik’e yardım kararı aldılar. Bu sırada Hanya muhafazasına getirilen Deli Hüseyin Paşa, harekâta devamla Resmo Kalesini ele geçirdi.
19) IV. Mehmed: 1656 yılında Çanakkale boğazı önlerinde Venedik donanmasıyla yapılan savaşta Osmanlı donanması ağır bir yenilgi aldı ve Bozcaada ile Limni Venediklilerin eline geçti. Bu durum İstanbul’da büyük paniğe yolaçtı. Aynı yıl iç ve dış sorunlara çözüm bulmak üzere Turhan Sultan tarafından sadrazamlığa Köprülü Mehmet Paşa getirildi. IV. Mehmet ve Turhan Sultan’dan tam yetki alan Köprülü, İstanbul ve Anadolu‘da güvenliği sağladı. Venediklileri yenilgiye uğratarak Bozcaada ve Limni’yi geri aldı. Ölümünden sonra yerineFazıl Ahmet Paşa geldi. Fazıl Ahmet Paşa Avusturya‘dan Uyvar Kalesini alıp Vasvar Antlaşması‘nı imzaladı. Venediklilerden de Girit‘teki Kandiye kalesini aldı ve yirmi dört yıl süren Girit savaşına son verdi. IV. Mehmet sadrazam ile birlikte Lehistan seferine çıktı ve1672 yılında Bucaş Antlaşması‘nı imzaladıktan sonra Edirne‘ye döndü. Lehistan’ın antlaşma şartlarına uymaması yüzünden ertesi yıl yeniden sefere çıkıldı ve savaş 1676yılında son buldu. Aynı yıl Fazıl Ahmet Paşa ölünce IV. Mehmet sadrazamlığa Köprülü ailesinin yetiştirdiği Merzifonlu Kara Mustafa Paşa‘yı getirdi. IV. Mehmet sadrazam ile birlikte Rusya‘nın ele geçirdiği Çehrin kalesini geri almak için sefere çıktı. Kalenin alınmasının ardından 1678‘de Edirne’ye döndü. 1681 yılında Ruslarla yirmi yıl süreli bir saldırmazlık antlaşması yapıldı. En önemli olay İkinci Viyana Kuşatmasıdır.
20) II. Süleyman: Bosna, Erdel ve Eflak Avusturyalılar tarafından işgal edildi. Bu ilerleyiş karşısında toparlanan Osmanlı kuvvetleri karşı saldırıyı başlattılar. 30 Ekim 1688‘de Çelebi İbrahim Paşa komutasındaki Osmanlı kuvvetleri Eğriboz zaferini kazandılar. 1689 yılı yazında Sultan II. Süleyman, Avusturya seferine çıktı. Sadrazam Köprülü Fazıl Mustafa Paşa komutasındaki yenilenmiş Osmanlı kuvvetleri, 8 Temmuz 1690‘da Gladova ve Orsova’yı geri aldılar. Kanije 11 Temmuz 1690‘da düşman eline geçtiyse de, Osmanlıkuvvetleri 8 Ekim 1690‘da Belgrad‘ı geri almayı başardılar. Böylece Tuna Hattı yeniden kurulmuş oldu.
21) II. Ahmed: Salankamen yenilgisinden sonra Avusturya, Temeşvar hariç Osmanlıların Macaristan topraklarını ele geçirdi ( 1693 ). Venedik, Mora Yarımadası’nı ele geçirdikten sonra Girit’e yöneldi. Girit’teki Hanya’yı kuşattı ancak başarılı olamadı ( 1691 ). Hanya’yı alamayan Venedik, Sakız Adası’nı ele geçirdi (1694). Lehistan ise Varat Kalesi’ni aldı. Kamaniçe’yi basan Leh kuvvetleri başarılı olamayınca geri çekildiler.
22) II. Mustafa: Avusturya seferi ve Karlofça antlaşması.
23) III. Ahmed: Prut savaşı, Pasarofça antlaşması, Patrona Halil isyanı
24) I. MAHMUD: PATRONA HALIL İSYANI’NIN BASTIRILMASI, İRAN SAVAŞLARI, RUSYA VE AVUSTURYA ILE SAVAŞLAR, İRAN ILE YENIDEN SAVAŞ.25) III. OSMAN: SAVAŞMAMIŞTIR.26) III. Mustafa: Saltanatının son dönemine 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı hâkim oldu. III. Mustafa ordusunun zayıflığını bilmekle beraber II. Katerina döneminde Rusya’nın Lehistan’a yaptığı müdaheleler yüzünden Rusya’ya karşı savaş ilan etti. Savaş sırasında Baltık Denizi’nden yola çıkan Rus Donanması Çeşme’de Osmanlı donanmasını yaktı. III. Mustafa savaşı bitirmek için girişimlerde bulundu ancak başarılı olamadı. Savaş sürerken öldü.
27) I. Abdülhamid: Küçük kaynarca antlaşması, Kırım sorunu, Rusya ve Avusturya savaşı.
28) III. Selim: III. Selim tahta çıktığında Osmanlı Devleti hem Avusturya hem de Rusya‘yla savaş halindeydi. Başarısızlıkla sonuçlanan bu savaşlar 1792 yılındaAvusturya‘yla yapılan Ziştovi Antlaşması ve 1792 yılında Rusya‘yla yapılan Yaş Antlaşmasıyla son buldu. Bu sırada Napolyon Bonapart‘ın komutası altındaki Fransızorduları bütün Avrupa‘ya üstünlüğünü kabul ettirmiş, Osmanlı Devleti‘ne ait olan Mısır‘a saldırmıştı (1798). Osmanlıordusu Mısır‘ı başarıyla savundu. 1801yılında yapılan El-Ariş Antlaşmasıyla FransaMısır‘daki emellerinden vazgeçti.
29) IV. Mustafa: savaşmamıştır.
30) II. Mahmud: Sultan II. Mahmut tahta geçtiği zaman Osmanlılar Ruslarla savaş halindeydi. İngiltere ile 1809′da yapılan antlaşma sonucu Ruslarla savaşa devam kararı alındı. Rusların Fransa ile olan sorunları, Osmanlı Devleti ordularının yıllarca süren savaştan yorgun düşmesi yüzünden iki devlet de barış imzalamaya mecbur kaldılar. 28 Eylül 1812 tarihinde imzalanan Bükreş Antlaşması ile Rusya, Eflak ve Boğdan’dan çekilecek, Besarabya bölgesi ise Ruslara bırakılacaktı. Osmanlılar Bosna ve Eflak’dan 2 yıl vergi almayacak, Sırplar kendi içlerinde serbest kalacaktı. Tuna nehrinde hem Osmanlı hem de Rus gemileri serbestçe dolaşabilecekti. Prut ve Tuna nehirlerinin sol sahilleri iki ülke arasında sınır kabul edilecekti. Daha sonra Rusya 1826 yılında II. Mahmut’un yeniçeri ocaklarını kaldırmasından dolayı zayıflığından yararlanarak Osmanlı Devletiyle Akkerman Antlaşması’nı imzaladı. Bu antlaşmayla hükümlerince Eflak ve Boğdan’da Rusya’ya ek haklar tanındı. Sırp isyanı, Yunan isyanı ve Navarin Deniz savaşı, Edirne antlaşması, Kavalalı Mehmet Ali Paşa isyanı, Boğazlar sorunu.
31) I. Abdülmecid: 1848 ihtilâlları sırasında Avusturya‘ya karşı bağımsızlık savaşı verenMacar yurtseverleri Türkiye’ye sığındı. Kudüs’teki Katolikleri korumak için başvuranFransa’ya karşı, Rusya da Ortodoksların haklarını korumak için harekete geçti. Bab-ı Âli’ye verdiği bir nota ile ortodokslara geniş haklar tanınmasını, bunların koruyuculuk hakkının da kendisine verilmesini istedi. Osmanlı hükümeti bunu kabul etmeyince de Eflâk ve Boğdan’ı işgâl etti. Bunun üzerine Abdülmecit, Rusya’ya savaş açtı (4 Ekim 1853). Osmanlı Devleti,müttefikleri İngiltere, Fransa, Piyemonte ile birlikte Kırım savaşını kazandı.
32) Abdüllaziz: savaşmamıştır.
33) V. Murat: savaşmamıştır.
34) II. Abdülhamid: 93 harbi.
35) V. Mehmed Reşat: Trablusgarp savaşı, I. Balkan savaşı, II. Balkan savaşı, I. Dünya savaşı
36) VI. Mehmed Vahdettin: savaşmamıştır.
Kaynak: www.vikipedia.org